Sulmet e panikut mund t’i ndodhin kujtdo.
Shumica e njerëzve mund të përjetojnë ankth të rastësishëm kur janë të sëmurë, të stresuar ose të lënduar, por këto ndjenja shpesh zgjidhen me situatën dhe zakonisht nuk përsëriten.
Sulmet e përsëritura dhe të papritura të panikut njihen si çrregullime të panikut , që paraqesin një lloj të grupit të çrregullimeve të ankthit.
Kur truri përcepton rrezikun, sistemi nervor autonom urdhëron trupin të prodhojë një kaskadë kimikatesh, duke përfshirë kortizolin dhe adrenalinën, të cilat përgatisin zemrën, mushkëritë dhe muskujt për të luftuar ose për të ikur e ashtuquajtur si reagimi “lufto-ose-ik” (fight-or-flight).
Një sulm paniku mund të ndodhë kur trupi kalon në modalitetin “lufto-ose-ik” edhe atëhere kur nuk ka stres të tepruar, shkas ose rrezik aktual.
Ajo mund të ndodhë kur një person është duke qëndruar në shtrat, duke fjetur, duke parë TV ose duke gatuar darkë.
Shikoni videon më poshtë për të mësuar më shumë rreth përgjigjes së “lufto-ose-ik”:
Linku: Përgjigja e ngrirjes së Flight Fight
Por ndonjëherë, disa faktorë shtesë (triggers) mund të shkaktojnë një sulm paniku, si p.sh.:
- Stresi i vazhdueshëm (kronik), siç është stresi i tepërt në punë, shkollë për një periudhë të zgjatur, i cili mund të shkaktojë stres të vazhdueshëm.
- Ndryshime të rëndësishme në jetën personale.
- Stimuluesit, medikamentet, alkooli dhe droga të tjera — për shembull, kafeina është një stimulues dhe disa kërkime tregojnë se shumë kafeinë mund të rrisë ankthin dhe sulmet e panikut. Stimuluesit gjithashtu mund të ndikojnë në modelet e gjumit të njerëzve dhe privimi i gjumit mund të rrisë ankthin.
- Një ndryshim i papritur në mjedisin fizik ose ushtrimet fizike intensive mund të shkaktojnë ankth tek disa njerëz.
- Hiperventilimi, ose frymëmarrja e shpeshtë ose shumë e thellë për një kohë të gjatë, mund të shkaktojë ankth duke ulur nivelet e dioksidit të karbonit në gjak, por kjo nuk paraqet rrezik real.
- Vendet e mbushura me njerëz ose ngjarje sociale.
MBANI MEND: Përpiquni të mos i shmangni frikat dhe situatat!
Duke iu shmangur sfidave, vetëm përforcon idenë tek ju se ekziston rreziku real, por, nuk është ashtu. Gjithmonë ndaloni dhe merrni parasyshë opsionet tuaja në vend që të merrni vendime bazuar vetëm në mënyrën se si ndiheni. Mos harroni se nuk është vendi apo situata por mendimi katastrofik në mendjen tuaj që ju bënë në ankth.
Çdo herë kur përballeni me frikën tuaj dhe pranoni ndjenjat tuaja ashtu siç janë paraqet një hap para. Çdo herë që shmangni situatat e padëshirueshme paraqet një mundësi më pak për të bërë një hap para. Nëse diçka që po shmangni duket shumë e madhe, përpiquni ta ndani atë në hapa të vegjël që mund t’i menaxhoni.
Mos harroni se rikuperimi juaj qëndron në vendet, situatat dhe ndjenjat e ankthit që keni shmangur me frikë.
